چكيده تحقيق پاياني خانم صديقه رضواني با موضوع:
آموزه هاي اخلاقي سوره يوسف

اخلاق جمع خُلق، به معنای خوی، طبیعت باطنی و سرشت درونی است که جایگاه بسیار والایی در بین آموزه­های دین اسلام دارد، و به عنوان یکی از سه پایه­ی اساسی معارف دینی در کنار عقاید و احکام مطرح است و شیوه­های صحیح زندگی را به انسان­ها می­آموزد و سیر حرکت آنان را به سوی کمال تنظیم می­کند. اهتمام فوق­العاده قرآن به مسائل اخلاقی به عنوان یک مسأله­ی اساسی و زیر بنایی است که برنامه­های زندگی انسان از آن نشأت می­گیرد. خداوند متعال این خُلق والا را در سوره­های مختلف قرآن از جمله سوره­ی یوسف به نمایش گذارده است. در این سوره آموزه­های اخلاقی به عنوان یک الگو معرفی شده است و آموزه­های اخلاقی ـ فردی و اجتماعی را به انسان آموزش می­دهد تا بتواند خود، خانواده، اجتماع را با اخلاق حسنه نجات دهد. از طرفی آموزه­های اخلاقی ـ فردی سوره­ی یوسف به دو دسته فضائل و رذایل اخلاقی تقسیم می­شود. فضائل آن عبارتند از: توحید محوری و نفی شرک که دین اسلام بر اساس آن بنا نهاده شده، و توجه به آن توجه به اصل دین است و از فضائل دیگر می­توان به عفت و پاکدامنی زنان و مردان از جوانی تا پیری اشاره کرد که در مقابل این فضائل یکی از رذیله­های اخلاقی دروغ معرفی شده که منشأ بسیاری از گناهان دیگر است؛ زیرا مانند سایر بیماری­های روانی و عاطفی ابتدا از یک مسأله ساده آغاز و به یک بیماری روحی تبدیل می­شود، که مشکلات زیادی را برای خود و دیگران به وجود می­آورد در این سوره از فضائل دیگری چون: ایمان و تقوا، جهاد با نفس و… و رذائلی چون: کینه­توزی، حسد و… بحث می­کند از طرفی دیگر در آموزه­های اخلاقی ـ اجتماعی سوره­ی یوسف فضائل و رذائلی وجود دارد از جمله آن فضائل اخلاقی می­توان دعوت به یکتاپرستی که نیاز عظیم اجتماعی است و احسان و نیکوکاری که باعث رفع نیاز دیگران است را نام برد در مقابل آن­ها به رذیله­های اخلاقی اشاره شده مانند: ظلم و ستم، خواه ستم بر غیر و تجاوز دیگران باشد، خواه بر نفس خویش، خواه در حق پروردگار. که منشأ انحطاط بسیاری از انسان­ها و جوامع بشری می­باشد. فضائل و رذائل دیگری مانند: عفو و گذشت، مکر و حیله و… به آن پرداخته شده است. لذا انجام دادن فضائل اخلاقی و پرهیز از رذیله­ها نه تنها مسلمانان بلکه هر انسان آزاده­ای که این اصول را مبنای اخلاق خود قرار دهد به هدف نهایی خلقت که همان سعادت و کمال است، می­رسد.

واژگان كليدي : آموزه­های اخلاقی، سوره یوسف، فضائل، رذائل.